Wageningen University hield gegevens bij die sinds 2012 werden geregistreerd bij tekenradar.nl.
Wat blijkt? Baarle-Nassau staat op plek drie van Brabantse gemeenten met de meeste tekenbeten in de tuin: bijna 1.000 beten per 10.000 inwoners. 1 op de 10 dus! Op plek één staat Alphen-Chaam, met bijna 2.500 beten per 10.000 inwoners. Zo’n 30% van de tekenbeten komt in de tuin voor, aldus Omroep Brabant. De overige 70% wordt buiten de deur opgelopen. Het RIVM schat dat 1 op de 5 teken besmet is met de bacterie Borrelia burgdorferi, veroorzaker van de ziekte van Lyme. En er is nog meer slecht nieuws: nergens in Noord-Brabant lopen zoveel mensen de ziekte van Lyme op als in Baarle-Nassau (396 per 100.000 inwoners).
De meeste tekenbeten komen voor tussen maart en oktober. Teken leven in hoog gras, in begroeiing langs wandelpaden, in dichte struiken met ondergroei, in de tuin, in bermen en langs sloten. Meer dan mensen bewust maken van de gevaren van een op de loer liggende tekenbeet in de eigen tuin kunnen we niet doen, maar in de openbare ruimte zijn er natuurlijk wél opties. Fractie Ulicoten heeft daarom al meermaals openlijk vraagtekens gezet bij ‘ecologisch bermbeheer’ (= maaifrequentie fors reduceren) zoals we dat nu kennen en bij achterstallig onderhoud van zand-/wandelpaden. Het verhoogt het risico op Lyme en komt niet ten goede aan de verkeersveiligheid.
Laten we voorop stellen dat het vergroten van de biodiversiteit noodzakelijk is. “Een ecosysteem met een grote variatie in organismen draagt bij aan de capaciteit van het ecosysteem om schokken te weerstaan en leven te ondersteunen.” (Universiteit Utrecht). Natuurmonumenten zegt er het volgende over: “In de natuur hangt alles met elkaar samen. Bloemen zijn afhankelijk van bijen, bijen afhankelijk van bloemen. De een kan niet zonder de ander. In miljoenen jaren tijd zijn er kringlopen ontstaan die geen mens had kunnen bedenken. Alles houdt elkaar in evenwicht. Een evenwicht dat alleen kan bestaan als er een grote variatie in soorten is. Oftewel, biodiversiteit.” Biodiversiteit is dus goed voor de natuur en goed voor ons. We zijn er voorstander van en we willen ook bijdragen aan oplossingen om de biodiversiteit te vergroten. Je kunt biodiversiteit vergroten door diversificatie (bijvoorbeeld door maaifrequentie van de bermen fors te reduceren), of juist door concentratie. Grotere clusters waar de natuur meer ruimte heeft dus.
De keerzijde van biodiversiteit op plekken waar veel mensen komen: een verhoogd risico op tekenbeten en daarmee de ziekte van Lyme. Dat is niet zomaar iets. Lyme heeft verregaande consequenties voor de volksgezondheid. Bij de ziekte van Lyme kan namelijk een grote diversiteit aan klachten ontstaan. De meeste mensen merken kort na de besmetting een uitbreidende rode vlek of ring op de huid op (Erythema Migrans). Belangrijk is om hiermee zo snel mogelijk naar de huisarts te gaan, dan kan tijdig gestart worden met antibiotica. Snel herstel is dan mogelijk. Als de ziekte onbehandeld blijft, kunnen ernstige (chronische) klachten ontstaan. In sommige gevallen zijn de gevolgen op de lange termijn zelfs levensbedreigend. Zo vertelde Jan Willemse van ‘Willemse hoveniers’ recentelijk aan Omroep Brabant: “Ik had een collega hovenier, hij werd gebeten door een teek. Die kreeg de ziekte van Lyme en is daaraan overleden. Hij was 50 jaar oud.”
Waar mensen zijn, zou het stimuleren van de biodiversiteit op andere manieren in het vat gegoten moeten worden. Het vergroten van de biodiversiteit zou niet ten koste moeten gaan van de volksgezondheid en de verkeersveiligheid. Van een zware belangenafweging is echter geen sprake, omdat er opties zijn om de biodiversiteit op andere manieren te vergroten. Bijvoorbeeld door meer grotere ‘clusters’ aan te wijzen om biodiversiteit vorm te geven. We pleiten ervoor om de maaifrequentie weer te verhogen langs zand-/wandelpaden, in de berm en langs andere hoog-risico gebieden (daar waar veel mensen komen).
Check het plaatje bij dit bericht voor een beknopt overzicht van de meest voorkomende symptomen.
Het online platform ‘Thuisarts’ geeft je nog een aantal praktische tips om tekenbeten te voorkomen:
- Draag kleding met lange mouwen en stop broekspijpen in de sokken.
- Laat kleine kinderen daarnaast een hoed of pet dragen.
- Smeer de huid in met DEET tegen insecten.
- Controleer het hele lichaam als je in de natuur bent geweest. Vooral de oksels, liezen, knieholtes en bilspleet. Bij kinderen ook op het hoofd, in de nek en achter de oren.
- Schud kleren, pet, sokken en schoenen buiten uit. Was de kleren op 60 graden.
Zie je dat je toch bent gebeten? Verwijder de teek dan direct! Maar pas wel op… gebruik geen alcohol, jodium, olie of andere middelen vóórdat je de teek verwijdert en pak de teek met een puntig pincet zo dicht mogelijk op de huid vast, voordat je ze er (rustig) uittrekt.
Bronnen:
Brabants Dagblad: “In deze Brabantse gemeenten is de kans op een tekenbeet het grootst.”
RIVM: Ziekte van Lyme
Tekenradar: Lyme in Nederland (Baarle-Nassau, 396 per 100.000 inwoners)
Week van de teek: “Waar kan je een teek tegenkomen?”
Universiteit Utrecht: “Waarom is biodiversiteit belangrijk?”
Thuisarts: “Ik wil tekenbeten voorkomen.”
RIVM: Verwijderen van teken
RTL Nieuws: “Groot onderzoek bij Lyme-patiënten: deel kampt nog lang met klachten”
Natuurmonumenten: Insecten en biodiversiteit
Omroep Brabant: “Opletten geblazen: 1 op de 3 tekenbeten gebeurt in de tuin.”
Comments